Dane osobowe przetwarzane są przez pracodawców np. w procesie rekrutacji, czy w trakcie trwania stosunku pracy. Obowiązku podawania danych osobowych w procesie rekrutacji, czy też na potrzeby stosunku pracy nie da się uniknąć, dane te tak jak każde inne dane osobowe podlegają jednak ochronie wynikającej z ustawy o ochronie danych osobowych. Warto też zaznaczyć, że pracodawca ma prawo żądać od pracownika tylko niektóre dane osobowe, których zakres określony jest w kodeksie pracy.
Dane osobowe w procesie rekrutacji
Zgodnie z art. 22 Kodeksu pracy, pracodawca w czasie procesu rekrutacji ma prawo żądać od osoby ubiegającej się o stanowisko, następujących informacji:
-
imienia (imion) oraz nazwiska,
-
imion rodziców,
-
daty urodzenia,
-
miejsca zamieszkania oraz adresu do korespondencji,
-
wykształcenia,
-
informacji o dotychczasowym zatrudnieniu,
-
nnych danych osobowych pracownika, a także imion i nazwisk oraz dat urodzenia dzieci pracownika, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy (np. prawa do zasiłku rodzinnego, urlopu wychowawczego).
-
numeru PESEL.
Dane osobowe w stosunku pracy
Powyższe dane, po zatrudnieniu pracownika, stają się danymi które może wykorzystywać pracodawca w ramach uprawnień wynikających ze stosunku pracy. Co więcej, obowiązek ujawnienia tych danych osobowych przez pracownika staje się jednym z obowiązków stosunku pracy, wobec czego odmowa udzielenia powyższych danych pracodawcy może zostać potraktowana jako naruszenie obowiązków pracownika wobec pracodawcy. Natomiast żądanie przez pracodawcę od pracownika danych osobowych niewymienionych w powyżej wskazanym przepisie Kodeksu pracy czy też innych danych osobowych, których może żądać pracodawca na mocy przepisów szczególnych, uznawane jest za niezgodne z prawem, wobec czego odmowa udzielenia danych przez pracownika nie może stanowić podstawy do rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę.
Dodatkowo podkreślenia wymaga, że pracodawcy przetwarzający dane osobowe pracowników w związku z zatrudnieniem pracowników, czy też świadczeniem na ich rzecz usług na podstawie umów cywilnoprawnych, zwolnieni są z obowiązku rejestracji zbioru danych osobowych w GIODO.
Ponadto, w zakresie w jakim jest to niezbędne w procesie zatrudnienia pracowników, wyłączony jest w stosunku do pracodawców, ogólny zakaz przetwarzania danych osobowych ujawniających następujące informacje:
-
pochodzenie rasowe lub etniczne,
-
poglądy polityczne,
-
przekonania religijne lub filozoficzne,
-
przynależność wyznaniową, partyjną lub związkową,
-
danych o stanie zdrowia,
-
kodzie genetycznym,
-
nałogach
-
życiu seksualnym
-
danych dotyczących skazań, orzeczeń o ukaraniu i mandatów karnych,
-
danych dotyczących innych orzeczeń wydanych w postępowaniu sądowym lub administracyjnym.
Wprowadzenie powyższego wyjątku nie oznacza, że pracodawca może zawsze żądać od pracownika ujawnienia wskazanych wyżej informacji. Żądanie tych informacji musi być uzasadnione i niezbędne z punktu widzenia stosunku pracy i uprawnień oraz obowiązków z tym związanych. Przykładowo pracodawca może żądać od pracownika informacji dotyczącej przynależności pracownika do związku zawodowego, gdyż w takim wypadku pracodawca przed wypowiedzeniem pracownikowi umowy o pracę, ma obowiązek skonsultować ten zamiar ze związkiem zawodowym do którego należy pracownik.
